Það hefur ekki verið mikið um alvöru kófmyndir á kvikmyndahátíðum heimsins í kjölfar heimsfaraldursins. Ég minntist á þetta við einhverja kollega og margir sögðust fegnir, það væri komið andskotans nóg af kófinu, en persónulega langar mig alltaf að sjá allavega einhverjar tilraunir til þess að fanga samtímann frá listamönnum, hversu mikið sem sá samtími kann […]
KVIFF

Blindi bíónördinn
Jaako býr einn og eyðir dögunum í að reykja gras, röfla yfir foreldrum sínum og vitna óspart í eitís-bíómyndir. Kurt Russell og John Carpenter eru í sérstöku uppáhaldi. Svo hringir hann reglulega í kærustuna sem hann hefur samt aldrei hitt annars staðar en á internetinu. En það er kannski rétt að taka það fram líka […]

Ertu aðalpersóna í þínu lífi?
Í hópmyndum tökum við oftast fyrst eftir þeim sem eru í miðjunni, þeim sem hleypur fremst eða þeim sem er í fókus. Í stórmyndum er kreditlistinn ógnarlangur og leikararnir skipta jafnvel hundruðum, samt munum við oftast bara eftir örfáum þeirra. Ekki öllum þessum sem sátu bara í lestum og strætóum og vinnustöðum og voru í […]

Að upplifa ótal líkama
Við erum stödd í uppsveitum Makedóníu, einhvern tímann á nítjándu öld. Inn í svart-hvítan heim gengur afmynduð norn – og heimtar frumburðinn af konu einni. Nornin hefur mörg nöfn, er kannski þekktust sem úlfaætan, volkojagta. Móðirin nær að miðla málum – semur um að nornin taki dótturina ekki fyrr en hún verði sextán ára. Nornin […]

Karlmenn snertast ekki
Léo og Rémi eru bestu vinir. Þeir eyða sumrinu saman, þrettán ára gamlir, saklausir og áhyggjulausir. Og nánir. Þeir halla höfðinu á öxl hvors annars, eru oft í einhverri óræðri kös saman, það er óljóst hvar einn byrjar og hinn endar. Þeir eru af belgískri miðstétt, umvafðir ást og umhyggju, og sjaldan var sumarið jafn […]

Fortíðardraugurinn sem mætti of seint
Pólski leikstjórinn Tomasz Wasilewski vann East of the West flokkinn á Karlovy Vary með Fljótandi skýjakljúfum, magnaðri mynd um samkynhneigð í Póllandi – og fylgdi henni eftir með Bandaríkjum ástarinnar, ekki síðri mynd um kvennaheim í Póllandi árið 1990 – í raun konurnar sem ólu hann upp, í skáldaðri útgáfu (hér er viðtal sem ég […]

Stigmögnuð koðnun
Klondike á ýmislegt sameiginlegt með Eldfjalli, uppáhalds úkraínsku myndinni minni. Báðar gerast í villta austrinu, báðar beita meðulum töfraraunsæis á þetta óútreiknanlega svæði og báðar bera torræð nöfn sem eiga sér fáa ef nokkra snertifleti við myndirnar – en því miður er bara önnur myndin góð. KVIFF 15 Klondike Leikstjóri: Maryna Er Gorbach Aðalhlutverk: Oxana […]

Morðið sem felldi ríkisstjórnina
Seint í febrúar árið 2018 fóru þau Ján Kuciak og Martina Kušnírová í kjörbúð nálægt heimili sínu. Það eru síðustu myndirnar sem náðust af þeim, það var verið að njósna um þau – og þann 21. febrúar 2018 voru þau myrt í íbúð sinni í Veľká Mača, smáþorpi ekki langt frá Bratislava, höfuðborg Slóvakíu. Þau […]

Þar sem vísundarnir vaka yfir
Fáar myndir hafa verið gerðar betri um bandaríska unglinga á glapstigum fátæktar og rótleysis en American Honey, sem Andrea Arnold leikstýrði fyrir sex árum síðan. Þar lék Riley Keough, barnabarn sjálfs Elvis Presley, hana Krystal, hálfgerðan Fagin sögunnar, spilltu ljóskuna sem sendir fátæku krakkana út af örkinni til að vinna fyrir sig. Þetta var ekki […]

Þegar manneskjan verður eyland
Tvenn pólsk vinahjón bregða sér í sumarfrí til dönsku eyjunnar Bornholm, með börn og buru. Eða öllu heldur hjón og par, annar helmingur vinahjónanna endaði á að skilja og ný kærasta er því komin í spilið öðrum megin. Við hittum hópinn fyrst um borð í ferju á leið á áfangastað, það er augljóst að Dawid […]

Böðulsonurinn og ræningjadóttirin
Löngu gleymd þögul mynd með live tónlist? Auðvitað varð ég að drífa mig. Stóri gallinn var að hópurinn sem gerði myndina upp talaði í heila eilífð um endurgerðina, sömu frasarnir og alltaf, þannig að 40 mínútum síðar var bíóstuðið orðið frekar súrt, þegar myndin loksins byrjaði. Og það er skemmst frá því að segja að […]

Bókstaflegt skipbrot kapítalismans
Fyrstu kynni mín af Ruben Östlund voru ekki gæfuleg. Play var hans þriðja mynd, en sú fyrsta sem komst í almennilega alþjóðlega bíódreifingu, vann kvikmyndaverðlaun Norðurlandaráðs – þrátt fyrir að vera tilgerðarlegt rasískt runk. Hann sló rækilega í gegn með Force Majeur, eða Turist, ágætri mynd vissulega, en samt takmarkaðri og ofhæpaðri. Mynd sem náði […]

Ástarsaga úr eldfjöllunum
„Þetta eru Katia og Maurice Krafft. Árið er 1991, dagsetningin er 2 júní. Á morgun rennur þeirra hinsti dagur upp.“ Svona byrjar Ástarsaga úr eldfjöllunum, Fire of Love, heimildamynd um eldfjallafræðingshjónin Katiu og Maurice, sem voru fræg á sínum tíma fyrir að eltast við eldfjöll heimsins. Hvernig þau kynntust er óljóst, myndin fullyrðir ekkert en […]

Svæfandi heimsfaraldur
Dularfullur sjúkdómur ferðast frá Asíu til sunnanverðrar Evrópu og eftir hefðbundinn skammt af afneitun er allt sett í gang til að stöðva útbreiðsluna, bólusetningarprógrömm af áður óþekktri stærðargráðu eru keyrð í gang og hægt og rólega næst að koma böndum á veiruna. Þetta hljómar kannski eins og kunnugleg saga úr nútímanum, en er þó sagan […]

Rökkurmynd um sushi og fjöll
„Þig grunar margt saklaust fólk,“ segir Jung-an við eiginmann sinn, lögreglumanninn Hae-jun, þegar þau mæta tveim einstaklingum á förnum vegi sem bæði voru áður með stöðu grunaðra. Þarna er þó nokkuð liðið á myndina og okkur grunar að vandinn sé ekki að hann gruni mikið af saklausu fólki, frekar að hann sé ekki nógu duglegur […]

Sjálfhverfur hausverkur
Við erum stödd í stóra salnum og leikstjórinn Brett Morgen mætir að kynna myndina, Moonage Daydream, expressjóníska sýn hans á sjálfan David Bowie. Það er smá Bowie í töktum Morgen, sem fékk ótakmarkað aðgengi að myndefni frá fjölskyldu tónlistarmannsins, þar á meðal teikningum sem fáir hafa séð. Og þessi mynd er hugsuð sem upplifun, það […]

Þegar hefndin er búmerang
Hvenær líkur blómaskeiðum? Eða nýbylgju, eins og blómaskeið kvikmyndanna eru iðullega kölluð; franska nýbylgjan, rúmenska nýbylgjan eða tékkneska nýbylgjan. Það er oftast erfitt að festa fingur á það – en þó voru endalok tékknesku nýbylgjunnar nokkuð harkaleg; eftir að skriðdrekarnir rúlluðu inní Prag í ágúst 1968 var ljóst að tékkneska nýbylgjan myndi ekki lifa lengi […]

Jól alla daga
Við erum stödd í huggulegu fjölskylduhúsi í gömlu Júgóslavíu, þar sem nú er Króatía, einhvern tímann á níunda áratugnum. Þegar Júgóslavía var lítt þekkt millistærð á milli austurs og vesturs, með sinn eigin kommúnisma en þó mun vestrænni en öll hin löndin í Austurblokkinni. Sem var auðvitað ekki heilstæð blokk; Hoxha og Ceaușescu höfðu klippt […]

Rislitlar ofurhetjur
KVIFF 3 Ofurhetjur Supereroi Superheroes Leikstjóri: Paolo Genovese Aðalhlutverk: Jasmine Trinca & Alessandro Borghi ÍTALÍA 2021 Ofurhetjur fjalla ekki um hefðbundnar ofurhetjur í spandex-göllum, heldur par – og hugmyndin er sú að það að halda parasambandi gangandi jafngildi því að vera ofurhetja, en það er einmitt viðfangsefni myndasöguseríunnar Ofurhetjur, eða Supereoi, sem myndasöguhöfundurinn Anna semur […]

Hrukkótt ástarlag
Í hjólhýsahverfi í amerísku eyðimörkinni hittum við fyrir Faye (Dale Dickey), einbúa með hrukkur sem jafnast á við flest náttúruundur sem fyrirfinnast á amerísku sléttunum. Og framan af fylgjumst við bara með henni ganga sinna fábreyttu daglegu erinda – og stöku sinnum eiga samskipti við lesbíska parið í næsta hjólhýsi, eða póstburðarmanninn sem hún bíður […]

Vor vansköpuðu lönd
Volaða land er mynd margra titla. Danski titillinn er Vanskabte land og sá enski Godland – og sá danski er jafnrétthár þeim íslenska, þeir koma báðir fyrir með flúruðu letri í upphafi myndar og við lok hennar, og ef þú sérð myndina með enskum texta fylgja þessir kyndugu skjátextar með: „Godland (Icelandic)“ og „Godland (Danish).“ […]

KVIFF 11: Valkvíði þess sem allt getur
En frá frönskum ástarferhyrningum yfir í norska ástarþríhyrninga, eins og þeir birtast í Verstu manneskju í heimi, Verdens verste menneske. Joachim Trier leikstýrir og skrifar handritið að venju með Eskil Vogt, sem er magnaður leikstjóri sjálfur, og fyrri myndir þeirra félaga hafa oftast borið með sér þyngri og dramatískari átök en þessi, rétt eins og […]

KVIFF 10: Upphitun fyrir helför
„Það eru engir minnisvarðar við Babi Jar,“ orti Yevgeny Yevtushenko í kvæði sínu um Babi Jar, tuttugu árum eftir að 33.771 gyðingum var slátrað þar á tveimur dögum í lok september 1941. Eitthvað sem honum og öðrum þótti til marks um skeytingarleysi sovéska yfirvalda um atburðina. Babi Jar er gil nokkuð rétt hjá Kænugarði, mætti […]

KVIFF 9: Ástin og prófgráðurnar
„Ástin spyr hvorki um stétt né stöðu,“ söng Björgvin um árið. En þessar spurningar þvælast þó oft fyrir í samböndum, og fyrir einhverja dularfulla tilviljun sá ég þrjár myndir á stuttum tíma á Karlovy Vary – sem allar höfðu verið sýndar í aðalkeppninni í Cannes – sem áttu það sameiginlegt að fjalla fyrst og fremst […]

Karlovy Vary 8: Aftur til framtíðar, lo-fi útgáfan
Plottið í Petite maman, nýjustu mynd Celine Sciamma, er við fyrstu sýn afskaplega einfalt og hversdagslegt. Amma hennar Nelly var að deyja og hún veit ekki alveg hvort hún brást rétt við andlátinu, hvort hún hafi kvatt þá gömlu eins og hún hefði átt að gera. Hún er líklega að upplifa dauðann í fyrsta skipti […]

Karlovy Vary 7: Harðort bréf til menntamálaráðherra
Í myndinni um Ísraels-för Hatara, A Song Called Hate, er meðal annars rætt við ísraelska leikstjórann Nadav Lapid. Hann leikstýrði myndinni Samheiti – Synonymes – sem vann Gullbjörninn í Berlín aðeins mánuði áður en Hatari vann forkeppni íslensku Júróvisjón. Þegar fréttir af sigri myndarinnar bárust heim til Ísrael sagði Miri Regev menntamálaráðherra: „Til hamingju … […]

Karlovy Vary 6: Af litlum bræðraneista verður stórt bál
Kvöld eitt á áttunda áratugnum var John Lennon að horfa á Top of the Pops og bregður heldur betur í brún. Svo mjög að hann hringir samstundis í Ringo Starr og segir uppveðraður: „Marc Bolan er að syngja með Hitler í sjónvarpinu!“ Þessi saga hefur aldrei verið staðfest – en hún er of góð til […]

Karlovy Vary 5: Spilasjúk móðir týnist
Pólska myndin Mín kæru (Bliscy) minnir örlítið á verk Wes Anderson, svona rétt í fyrstu. En þau hughrif eru fljót að hverfa þegar á líður. Piotr er ungur maður sem virðist á einherju rófi, þótt það sé aldrei tekið fram. Við sjáum hann allavega framkvæma einhverja áráttukennda ritúala í upphafi myndar – en hittir svo […]

Karlovy Vary 4: Dansað í gegnum rafmagnsleysið
Dilem (Dilayda Günes) er ung stúlka að þrífa herbergi, sem tekur sér pásu til að dansa við óminn í vasadiskóinu. Yfirmaðurinn kemur að henni og brjálast yfir þeirri ósvífni að skúringakonan skuli taka sér örfárra mínútnu pásu frá vinnu og rekur hana á staðnum, en bíður hana samt að klára að þrífa herbergið fyrst. Þetta […]

Karlovy Vary 3: Þegar skriðdrekarnir komu
Við sjáum svart-hvítar myndir. Af lífi, af hamingju, af sumardögum. Týndu sakleysi tíma sem aldrei koma aftur. En svo sjáum við skriðdrekana. 21. ágúst 1968 komu skriðdrekar Varsjárbandalagsins, völtuðu yfir Tékkóslóvakíu sem þá var, keyrðu inní Prag og aðrar borgir landsins og bundu endi á Vorið í Prag. Þessa sögu þekkjum við – en hálfri […]